ترجمه متون انگلیسی به فارسی
در ترجمه متون انگلیسی بهتر است ابتدا متن را یکبار بطور کامل بخوانید. شما باید موضوع کلی، مباحث اصلی، لغات تخصصی، محتوا و وزن متن را بخوبی درک کنید. ابتدا معنای تمام واژه های تخصصی متن را پیدا کنید و پس از پایان خواندن، دوباره این معانی را مرور کنید تا از دقت و صحت آنها اطمینان حاصل کنید. ترجمه متون انگلیسی به فارسی اغلب بصورت ترجمه تخصصی و علمی است و شامل ترجمه متون تخصصی مدیریت، ترجمه متون تخصصی روانشناسی، ترجمه متون تخصصی حسابداری، ترجمه متون تخصصی معماری و غیره است. مترجم متون تخصصی باید از دیکشنری های تخصصی رشته های مربوطه استفاده کند.
سبک متن
طبق پژوهش نیدا، چهار نوع متن وجود دارد:
(1) داستانی: یک توالی پویا از رویدادها که بر افعال و افعال اسمی یا افعال عبارتی تأکید دارند.
(2) توصیفی: که یک متن ایستا است و بر روابط بین افعال، صفات و اسامی صفت تأکید دارد.
بحث: که در مورد ایده ها است و بر اسامی انتزاعی (مفاهیم)، افعال فکری، فعالیت فکری، بحث های منطقی و (3) کلمات ربط تأکید دارد.
(4) مکالمه: که بر جملات مرسوم در گفتگو تأکید دارد.
سپس باید روشی را برای ترجمه انتخاب کنید. ما در هنگام ترجمه بصورت ناخودآگاه چهار سطح را در ذهن خود داریم: (1) سطح متن زبان مبدأ؛ (2) سطح ارجاعی؛ (3) سطح منسجم؛ و (4) سطح طبیعی بودن.
ترجمه واژه ها
مشکلات اصلی در ترجمه متون انگلیسی به فارسی مشکلات واژگانی هستند نه مشکلات گرامری. در واقع این مشکلات به دو شکل هستند: الف) شما این واژه ها را درک نمی کنید؛ ب) ترجمه این واژه ها برای شما سخت است.
در زیر مثالهایی را بیان کرده ام تا این مفهوم را به شکل کامل تری یاد بگیرید.
|
|
معنای فیزیکی |
معنای تمثیلی |
معنای فنی |
معنای محاوره ای |
|
house |
خانه |
منزل خانوادگی |
(الف) میهنی (ب) شرکتی |
(الف) درجه اول (ب) چشمگیر |
|
dement |
دیوانه کردن |
(الف) فردی (ب) مؤلفه (ج) ایمان (د) اصول |
عنصر، سلول |
(الف) در خانه |
|
pear |
گلابی |
(الف) گلابی شکل (ب) کیفیت یک گلابی (آبدار بودن آن) |
(الف) تعویض کردن (ب) تزریق کردن |
(الف) احمق (ب) چهره |
|
job |
شغل، حرفه، تجارت |
(الف) مهارت (ب) تجربه |
رخ دادن |
(الف) انسان (ب) خط من |
|
pull |
کشیدن |
(الف) پیش رفتن (ب) ویژگی |
(الف) گروه (ب) خان تفنگ (ج) متوقف کردن |
(الف) خط خط کردن (ب) تمایل |
|
whistle |
سوت |
لحن، آهنگ |
لوله (عضو) |
پاک کردن، محو کردن |
ترجمه اسامی خاص
برای ترجمه اسامی خاص انگلیسی به زبان فارسی باید حتماً آنرا طبق تلفظ آن اسم بنویسید. مثال Beijing را بیجینگ ترجمه کنید بهتر از این است که آنرا پکن ترجمه کنید. یا Karl marx را کارل مارکس ترجمه کنید. اسامی شهرها را هم حتی الامکان عین تلفظ واقعی آن در زبان محلی بنویسید. مثلاً آذربایجانغربی را بهتر است Azarbayejane Garbi ترجمه کنید نه West Azarbayejan. لازم نیست که همه حروف موجود در کلمه را ترجمه کنید فقط تلفظ صحیح آنرا با کلمات فارسی بازنویسی کنید. مثلاً Campbel را کمبل ترجمه کنید نه کمپبل چون در زبان انگلیسی حرف p تلفظ نمی شود. اگر واژه هایی از زبان هایی دیگر در متن وجود داشت عین آن واژه را با حروف الفبای اختصاصی آن بنویسید و در پانویس هم معنای آنرا بنویسید. مثلاً maison که یک واژه فرانسوی است را بصورت maison ترجمه کنید و در پانویس بنویسید «خانه».
ترجمه اصطلاحات
حتی الامکان معادل فارسی مناسبی برای اصطلاحات پیدا کنید. مثلاً اصطلاح Time is money را «وقت طلاست» ترجمه کنید نه «وقت پول است». اگر برای یک اصطلاح خاص هم معادل فارسی مناسب پیدا نکردید ترجمه آنرا بصورت تحت اللفظی بنویسید و در پانویس بنویسید «یک ضرب المثل انگلیسی».
روش های ترجمه
- ترجمه تحت اللفظی یا کلمه به کلمه
در این نوع ترجمه شما معنای هر کلمه را در دیکشنری پیدا می کنید و سپس این معنای را به شیوه ای کنار هم می گذارید که قابل فهم باشند. یعنی باید از گرامر زبان فارسی پیروی کنید. مثلاً برای ترجمه That tree is bigننویسید «آن درخت است بزرگ»، بلکه ابتدا تمام معانی (آن، درخت، است، بزرگ) را در دیکشنری پیدا کنید و سپس آنها را طبق گرامر فارسی به این صورت بنویسید: آن درخت بزرگ است.
- ترجمه وفادارانه
این نوع ترجمه اغلب برای متون مقدس و مذهبی بکار می روند. ابتدا مترجم معنای هر کلمه را با توجه به محتوای کلی متن از دیکشنری پیدا می کند و سپس آنها را عین ترتیب انگلیسی کنار هم می چیند. بنابراین ترجمه مثال بالا به این صورت خواهد بود: آن درخت است بزرگ.
- ترجمه معنایی
در این نوع ترجمه مترجم ابتدا کل یک جمله را می خواند و معنای آنرا در ذهن خود هضم می کند. سپس معنایی که از کل ترجمه فهمیده است را با کلمات و گرامر اختیاری خود بازنویسی می کند. هدف از اینکار این است که متن ترجمه شده تا حد ممکن طبیعی به نظر برسد و طبق اصطلاحات و قواعد جاری زبان فارسی نوشته شود.
- ترجمه آزاد
متن ترجمه شده با این روش معمولاً طولانی تر و مفصل تر از متن انگلیسی اصلی است.
